Nhà ở xã hội và điều kiện mua: Tất tần tật những điều bạn cần biết để sở hữu tổ ấm với giá “mềm”

Chào bạn! Bạn có đang mơ ước về một căn nhà ở riêng tại các thành phố lớn nhưng lại lo lắng về giá cả “đắt đỏ” không? Nếu vậy, nhà ở xã hội (NOXH) chính là một trong những giải pháp mà Nhà nước dành cho những người có thu nhập thấp và trung bình, giúp họ hiện thực hóa ước mơ an cư. Tuy nhiên, để mua được NOXH không hề đơn giản, bạn cần đáp ứng những điều kiện và thủ tục rất cụ thể. Hôm nay, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu tất tần tật về nhà ở xã hội và những điều kiện mua để bạn có thể tự tin hơn trên hành trình tìm kiếm tổ ấm nhé!

Nhà ở xã hội là gì?

Bạn cứ hình dung thế này, nhà ở xã hội giống như một gói hỗ trợ đặc biệt của Nhà nước dành cho những người gặp khó khăn về nhà ở, giúp họ có cơ hội mua hoặc thuê nhà với mức giá ưu đãi hơn rất nhiều so với thị trường.

Định nghĩa và mục đích

Nhà ở xã hội là loại hình nhà ở được Nhà nước hỗ trợ về đất đai, thuế, tín dụng… để các chủ đầu tư xây dựng và bán/cho thuê/cho thuê mua với giá ưu đãi, thấp hơn giá thị trường, nhằm đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho các đối tượng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.

Mục đích chính của NOXH là đảm bảo an sinh xã hội, giúp người dân có thu nhập thấp và trung bình có cơ hội ổn định cuộc sống, góp phần phát triển đô thị bền vững.

Các loại hình nhà ở xã hội phổ biến

NOXH thường có các loại hình chính sau:

Căn hộ chung cư: Đây là loại hình phổ biến nhất ở các thành phố lớn. Các căn hộ NOXH thường có diện tích vừa phải (từ 25m2 đến 77m2 sàn), được thiết kế tối ưu công năng, thường không có nhiều tiện ích cao cấp như các dự án thương mại để giữ mức giá thấp.
Nhà liền kề thấp tầng (hiếm): Một số dự án NOXH ở các khu vực vùng ven hoặc tỉnh lẻ có thể có loại hình nhà liền kề. Tuy nhiên, loại hình này không phổ biến bằng căn hộ chung cư.

Ai là đối tượng được mua nhà ở xã hội?

Bạn có thể tự hỏi, vậy những ai mới được “ưu tiên” mua nhà ở xã hội? Pháp luật Việt Nam quy định rất rõ ràng về các đối tượng này.

Các đối tượng ưu tiên theo quy định pháp luật

Theo Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100/2015/NĐ-CP, Nghị định 49/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 100/2015/NĐ-CP, các đối tượng được mua NOXH bao gồm:

Người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng.
Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực nông thôn và đô thị (theo chuẩn nghèo, cận nghèo của Nhà nước).
Người có thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị.
Người lao động tại các khu công nghiệp (KCN): Bao gồm công nhân, cán bộ, viên chức, người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài KCN.
Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên¹ nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân và Quân đội nhân dân.
Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức.
Các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ.
Hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở² mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở.³
Học sinh, sinh viên các học viện, trường đại học, cao đẳng, dạy nghề; học sinh trường dân tộc nội trú công lập được sử dụng nhà ở trong thời gian học tập.⁴ (Đối tượng này thường là thuê, không phải mua)
Hộ gia đình, cá nhân thuộc diện tái định cư chưa được bố trí đất ở, nhà ở tái định cư.
Lưu ý: Trong các đối tượng trên, có những đối tượng được ưu tiên hơn khi xét duyệt hồ sơ mua NOXH. Ví dụ, người có công, người nghèo… thường được ưu tiên cao nhất.

Điều kiện để được mua nhà ở xã hội

Bạn đã xác định mình thuộc đối tượng ưu tiên rồi, nhưng điều đó chưa đủ đâu nhé! Bạn còn phải đáp ứng đủ các điều kiện mua nhà ở xã hội rất cụ thể.

Điều kiện về nhà ở (chưa có nhà ở)

Đây là điều kiện đầu tiên và quan trọng nhất. Bạn phải thuộc diện chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, hoặc có nhà ở nhưng diện tích quá nhỏ.

Chưa sở hữu nhà ở: Bạn và những thành viên trong hộ gia đình (vợ/chồng, con cái) chưa sở hữu bất kỳ nhà ở, đất ở nào trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án NOXH đăng ký mua.
Có nhà ở nhưng diện tích nhỏ: Nếu có nhà ở nhưng diện tích bình quân đầu người của hộ gia đình thấp hơn mức quy định của UBND cấp tỉnh (ví dụ, ở TP.HCM là dưới 10m2 sàn/người).

Điều kiện về cư trú (thường trú/tạm trú dài hạn)

Bạn cần có sự gắn bó với địa phương nơi có dự án NOXH.

Có đăng ký hộ khẩu thường trú: Bạn hoặc thành viên trong hộ gia đình có hộ khẩu thường trú tại tỉnh, thành phố nơi có dự án NOXH.
Có đăng ký tạm trú dài hạn: Nếu không có hộ khẩu thường trú, bạn phải có đăng ký tạm trú dài hạn (từ 1 năm trở lên) tại tỉnh, thành phố nơi có dự án và có hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc hợp đồng có thời hạn từ 1 năm trở lên (đối với người lao động, công nhân).

Điều kiện về thu nhập (không thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân thường xuyên)

Đây là điều kiện để đảm bảo NOXH đến đúng đối tượng cần sự hỗ trợ.

Thu nhập thấp: Bạn và thành viên trong hộ gia đình không thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.
Xác nhận thu nhập: Bạn cần có giấy xác nhận thu nhập từ cơ quan, đơn vị nơi bạn làm việc.
Lưu ý quan trọng:
- Các điều kiện này phải được đáp ứng ĐỒNG THỜI. Chỉ cần thiếu một điều kiện là bạn sẽ không đủ tiêu chuẩn.
- Sự thay đổi trong Luật Nhà ở và các Nghị định sửa đổi có thể làm thay đổi một số chi tiết về điều kiện, do đó, bạn cần cập nhật thông tin từ các văn bản pháp luật mới nhất.

Hồ sơ và quy trình đăng ký mua nhà ở xã hội

Bạn đã xác định mình đủ điều kiện rồi, vậy thì bây giờ là lúc tìm hiểu về hồ sơ và quy trình nhé! Đây là phần đòi hỏi sự cẩn thận và kiên nhẫn đấy.

Chuẩn bị hồ sơ đăng ký

Một bộ hồ sơ đầy đủ thường bao gồm các giấy tờ sau:

Đơn đăng ký mua nhà ở xã hội: Theo mẫu của chủ đầu tư hoặc cơ quan có thẩm quyền.
Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân: Của người đứng đơn và các thành viên trong hộ khẩu.
Sổ hộ khẩu hoặc giấy đăng ký tạm trú: Để chứng minh điều kiện về cư trú.
Giấy xác nhận thực trạng nhà ở: Do UBND cấp xã/phường nơi bạn và các thành viên trong hộ khẩu thường trú/tạm trú xác nhận về việc chưa có nhà ở hoặc có nhà ở nhưng diện tích nhỏ hơn quy định.
Giấy xác nhận về thu nhập: Do cơ quan, đơn vị bạn đang làm việc xác nhận (chứng minh bạn không thuộc diện phải nộp thuế TNCN thường xuyên). Đối với người lao động tự do, cần có xác nhận của UBND cấp xã/phường về thu nhập.
Giấy tờ chứng minh đối tượng ưu tiên (nếu có): Ví dụ: Giấy chứng nhận người có công, thẻ hộ nghèo/cận nghèo…
Giấy đăng ký kết hôn/Giấy xác nhận độc thân.
Các giấy tờ khác theo yêu cầu cụ thể của từng dự án/địa phương.

Quy trình đăng ký và xét duyệt

Quy trình mua NOXH thường diễn ra theo các bước sau:

Bước 1: Nộp hồ sơ đăng ký: Bạn nộp hồ sơ trực tiếp tại chủ đầu tư dự án NOXH mà bạn muốn mua hoặc tại Sở Xây dựng địa phương (tùy theo quy định của từng dự án/địa phương).
Bước 2: Sàng lọc và kiểm tra hồ sơ: Cơ quan tiếp nhận hồ sơ sẽ kiểm tra tính hợp lệ và đầy đủ của hồ sơ.
Bước 3: Công khai danh sách: Danh sách các đối tượng đủ điều kiện mua NOXH sẽ được công khai tại trụ sở chủ đầu tư, Sở Xây dựng hoặc trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân kiểm tra, phản hồi.
Bước 4: Tổ chức bốc thăm/xét duyệt: Nếu số lượng hồ sơ đủ điều kiện vượt quá số lượng căn hộ, chủ đầu tư hoặc Sở Xây dựng sẽ tổ chức bốc thăm công khai. Nếu số lượng hồ sơ ít hơn, sẽ tiến hành xét duyệt trực tiếp.
Bước 5: Ký hợp đồng mua bán: Những người được chọn sẽ tiến hành ký hợp đồng mua bán với chủ đầu tư.
Bước 6: Thanh toán và nhận nhà: Thanh toán theo tiến độ và nhận bàn giao căn hộ.

Những lưu ý quan trọng khi mua nhà ở xã hội

Mặc dù có nhiều ưu đãi, nhưng khi mua nhà ở xã hội, bạn cũng cần đặc biệt lưu ý một số điểm sau.

Thời gian chờ đợi và tính cạnh tranh cao

Số lượng có hạn: Các dự án NOXH thường có số lượng căn hộ hạn chế, trong khi nhu cầu lại rất lớn.
Cạnh tranh cao: Việc bốc thăm hoặc xét duyệt có thể rất cạnh tranh, không phải ai đủ điều kiện cũng mua được ngay. Bạn có thể phải chờ đợi rất lâu hoặc nộp hồ sơ nhiều lần.

Hạn chế về quyền chuyển nhượng

Thời gian bị hạn chế: Theo quy định hiện hành, bạn chỉ được phép bán lại nhà ở xã hội sau tối thiểu 5 năm kể từ thời điểm đã thanh toán hết tiền mua nhà theo hợp đồng và được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Hạn chế đối tượng chuyển nhượng: Khi chuyển nhượng, bạn chỉ được bán lại cho các đối tượng đủ điều kiện mua NOXH theo quy định của pháp luật, hoặc bán lại cho Nhà nước (nếu có nhu cầu) hoặc chủ đầu tư dự án. Bạn không được bán tự do như nhà ở thương mại.
Giá chuyển nhượng bị khống chế: Giá bán lại không được vượt quá giá bán NOXH tại thời điểm bán (đã được Nhà nước xác định) và có thể thêm phần giá trị công trình.

Chất lượng và tiện ích

Chất lượng ở mức cơ bản: Các dự án NOXH thường tập trung vào tính kinh tế, nên chất lượng xây dựng, hoàn thiện và tiện ích nội khu thường ở mức cơ bản, không được cao cấp như các dự án thương mại.
Vị trí: Các dự án NOXH thường nằm ở khu vực vùng ven, xa trung tâm, có thể chưa có hạ tầng giao thông và tiện ích đồng bộ hoàn toàn.

Cẩn trọng với “cò” đất và các chiêu trò lừa đảo

Không tin vào “suất ngoại giao”: Cảnh giác với những lời mời chào mua “suất ngoại giao” NOXH với giá chênh lệch cao, vì việc mua bán NOXH phải tuân thủ đúng quy trình, đối tượng.
Tham khảo thông tin chính thống: Luôn tìm hiểu thông tin về dự án từ các nguồn chính thống như Sở Xây dựng, chủ đầu tư uy tín, các phương tiện truyền thông chính thức.
Không đặt cọc hoặc giao tiền cho người không có thẩm quyền.
Ví dụ thực tế: Chị Hoa, một giáo viên ở Hà Nội, đã nộp hồ sơ mua NOXH ở khu vực Long Biên từ năm 2018. Sau nhiều lần không bốc thăm trúng, đến đầu năm 2023, chị mới may mắn mua được một căn 2 phòng ngủ. Chị chia sẻ: “Quá trình chờ đợi rất mệt mỏi, nhưng bù lại mình có được căn nhà với giá chỉ bằng một nửa so với nhà thương mại. Mình phải kiên trì và tìm hiểu rất kỹ các quy định, tránh bị lừa.”

Bất động sản vùng ven thành phố: Cơ hội đầu tư và an cư lý tưởng trong xu thế giãn dân đô thị

Chào bạn! Dạo gần đây, chắc hẳn bạn cũng để ý thấy xu hướng “bỏ phố về ven” đang ngày càng trở nên phổ biến đúng không? Khi

June 1, 2025 No Comments